Veel mensen kampen met een slaapstoornis zonder dat ze dit doorhebben. Misschien voel je je overdag erg slaperig, heb je moeite om in slaap te vallen of om door te slapen. Mensen in je omgeving zeggen misschien dat je er moe uitziet. Ook kun je last hebben van stemmingswisselingen, prikkelbaarheid of heftige emoties. Daarnaast kunnen concentratieproblemen, moeite met opletten of dingen onthouden een teken zijn. Dit zijn allemaal signalen van slaapgebrek en mogelijk een onderliggende slaapstoornis.
Wat is het probleem met je slaap?
Als je iemand vraagt: “Wat is jouw probleem met slapen?”, hoor je vaak één van deze vijf antwoorden:
- Ik kan niet in slaap vallen.
- Ik blijf overdag niet wakker.
- Ik kom ’s ochtends niet uit bed.
- Ik doe rare dingen in mijn slaap.
- Ik slaap slecht door mijn partner.
Je antwoord kan helpen bepalen of je een specifieke slaapstoornis hebt. Hieronder leggen we uit wat de oorzaken en symptomen kunnen zijn.
Hoe weet je of je een slaapstoornis hebt?
Veel mensen kampen met een slaapstoornis zonder dat ze dit doorhebben. Misschien voel je je overdag erg slaperig, heb je moeite om in slaap te vallen of om door te slapen. Mensen in je omgeving zeggen misschien dat je er moe uitziet. Ook kun je last hebben van stemmingswisselingen, prikkelbaarheid of heftige emoties. Daarnaast kunnen concentratieproblemen, moeite met opletten of dingen onthouden een teken zijn. Dit zijn allemaal signalen van slaapgebrek en mogelijk een onderliggende slaapstoornis.
Wat is het probleem met je slaap?
Als je iemand vraagt: “Wat is jouw probleem met slapen?”, hoor je vaak één van deze vijf antwoorden:
- Ik kan niet in slaap vallen.
- Ik blijf overdag niet wakker.
- Ik kom ’s ochtends niet uit bed.
- Ik doe rare dingen in mijn slaap.
- Ik slaap slecht door mijn partner.
Je antwoord kan helpen bepalen of je een specifieke slaapstoornis hebt. Hieronder leggen we uit wat de oorzaken en symptomen kunnen zijn.
1. “Ik kan niet in slaap vallen.”
Moeite met in slaap vallen kan verschillende vormen hebben:
- Niet kunnen slapen wanneer je naar bed gaat (inslaapproblemen of slaaplatentie).
- Moeite met doorslapen en vaak wakker worden (slaapfragmentatie).
- Te vroeg wakker worden en niet meer kunnen slapen.
Mogelijke oorzaken:
- Inslaapproblemen: Dit kan komen door slapeloosheid, een vertraagde slaapfase (Delayed Sleep Phase Disorder), ploegendiensten, rusteloze benen (RLS) of paradoxale slapeloosheid (je denkt dat je wakker ligt, maar slaapt toch).
- Doorslaapproblemen: Vaak wakker worden ’s nachts kan wijzen op doorslaapproblemen (onderhoudsinsomnia) of ploegendienststoornissen.
- Te vroeg wakker worden: Dit kan komen door een geavanceerde slaapfase (Advanced Sleep Phase Disorder) of doorslaapproblemen.
2. “Ik blijf overdag niet wakker.”
Val je overdag zomaar in slaap, ook op momenten waarop dat niet past? Dan kan het zijn dat je last hebt van:
- Narcolepsie
- Slaapapneu (obstructief of centraal)
- Periodieke beenbewegingen (PLMD)
- Rusteloze benen (RLS)
- Stoornissen door ploegendiensten
- Geavanceerde slaapfase
3. “Ik kom ’s ochtends niet uit bed.”
Sommige mensen hebben meer dan een uur nodig om ’s ochtends volledig wakker te worden. Dit noemen we slaaptraagheid (sleep inertia). Het kan lastig zijn om over te schakelen van slapen naar wakker zijn.
Mogelijke oorzaken:
- Slaapapneu
- Vertraagde slaapfase (Delayed Sleep Phase Disorder)
Many times the problem is not being able to stay asleep, which is sleep fragmentation. Often a person with this complaint can fall to sleep easily when they go to bed, but wake up often throughout the night.
Hoe weet je of je een slaapstoornis hebt?
Veel mensen kampen met een slaapstoornis zonder dat ze dit doorhebben. Misschien voel je je overdag erg slaperig, heb je moeite om in slaap te vallen of om door te slapen. Mensen in je omgeving zeggen misschien dat je er moe uitziet. Ook kun je last hebben van stemmingswisselingen, prikkelbaarheid of heftige emoties. Daarnaast kunnen concentratieproblemen, moeite met opletten of dingen onthouden een teken zijn. Dit zijn allemaal signalen van slaapgebrek en mogelijk een onderliggende slaapstoornis.
Wat is het probleem met je slaap?
Als je iemand vraagt: “Wat is jouw probleem met slapen?”, hoor je vaak één van deze vijf antwoorden:
- Ik kan niet in slaap vallen.
- Ik blijf overdag niet wakker.
- Ik kom ’s ochtends niet uit bed.
- Ik doe rare dingen in mijn slaap.
- Ik slaap slecht door mijn partner.
Je antwoord kan helpen bepalen of je een specifieke slaapstoornis hebt. Hieronder leggen we uit wat de oorzaken en symptomen kunnen zijn.
1. “Ik kan niet in slaap vallen.”
Moeite met in slaap vallen kan verschillende vormen hebben:
- Niet kunnen slapen wanneer je naar bed gaat (inslaapproblemen of slaaplatentie).
- Moeite met doorslapen en vaak wakker worden (slaapfragmentatie).
- Te vroeg wakker worden en niet meer kunnen slapen.
Mogelijke oorzaken:
- Inslaapproblemen: Dit kan komen door slapeloosheid, een vertraagde slaapfase (Delayed Sleep Phase Disorder), ploegendiensten, rusteloze benen (RLS) of paradoxale slapeloosheid (je denkt dat je wakker ligt, maar slaapt toch).
- Doorslaapproblemen: Vaak wakker worden ’s nachts kan wijzen op doorslaapproblemen (onderhoudsinsomnia) of ploegendienststoornissen.
- Te vroeg wakker worden: Dit kan komen door een geavanceerde slaapfase (Advanced Sleep Phase Disorder) of doorslaapproblemen.
2. “Ik blijf overdag niet wakker.”
Val je overdag zomaar in slaap, ook op momenten waarop dat niet past? Dan kan het zijn dat je last hebt van:
- Narcolepsie
- Slaapapneu (obstructief of centraal)
- Periodieke beenbewegingen (PLMD)
- Rusteloze benen (RLS)
- Stoornissen door ploegendiensten
- Geavanceerde slaapfase
3. “Ik kom ’s ochtends niet uit bed.”
Sommige mensen hebben meer dan een uur nodig om ’s ochtends volledig wakker te worden. Dit noemen we slaaptraagheid (sleep inertia). Het kan lastig zijn om over te schakelen van slapen naar wakker zijn.
Mogelijke oorzaken:
- Slaapapneu
- Vertraagde slaapfase (Delayed Sleep Phase Disorder)
4. “Ik doe rare dingen in mijn slaap.”
Misschien hoor je van anderen dat je tijdens je slaap vreemd gedrag vertoont, zoals:
- Slaapwandelen
- Slaapterrors
- Verwarring bij ontwaken
- REM-slaapgedragsstoornis (je droomt en maakt bewegingen alsof je droomt werkelijkheid wordt).
- Nachtmerries
- Eetbuien tijdens de slaap
- Tandenknarsen (bruxisme)
Dit soort verschijnselen worden parasomnieën genoemd.
5. “Ik slaap slecht door mijn partner.”
Soms ligt de oorzaak van jouw slaapproblemen bij je partner. Denk aan snurken, tandenknarsen, rusteloze benen (RLS), slaapapneu of periodieke beenbewegingen (PLMD). Bespreek dit met je partner en kijk of jullie samen een oplossing kunnen vinden.
Wat is jouw antwoord?
Hoe zou jij de vraag beantwoorden: “Wat is het probleem met jouw slaap?”
Als je vermoedt dat je een slaapstoornis hebt, is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts of een specialist in slaapstoornissen. Hoe eerder je de oorzaak vindt, hoe beter je je slaapkwaliteit en gezondheid kunt verbeteren.
